85 dzieł sztuki na Bródnie. Ale czy naprawdę one musiały być takie brzydkie?

Oto pełna lista 85 dzieł sztuki z „Weneckiego biennale na Bródnie”, czyli 10. odsłony Parku Rzeźby. Takie zdaniem artystów jest Bródno.

Dziesiąta odsłona Parku Rzeźby na Bródnie ma formę „biennale”: przez dziewięć dni, od 23 czerwca do 1 lipca 2018 roku, całe Bródno pełni funkcję wystawy sztuki – zamiast gotowej rzeźby czy instalacji, widzowie otrzymują ekspozycję, której elementami są istniejące od lat, wybrane obiekty na terenie naszego osiedla.

Wystawę opracowała dwójka artystów – doskonale znany na Bródnie Paweł Althamer i lepiej znana za granicą Goshka (Małgorzata) Macuga. Artyści podkreślają, że wybrane przez nich „dzieła sztuki” nie mają na celu tworzenia wyidealizowanego, sentymentalnego obrazu osiedla, lecz jest to subiektywnie wybrana „konstelacja rzeczy, przybliżająca ducha tego miejsca, jego ciągłej transformacji, współistnienia wielu na pozór niekompatybilnych elementów”.

Co więc znalazło się na liście 85 „dzieł sztuki” z całego Bródna? Parę miejsc i obiektów powszechnie znanych, kilka punktów dość zaskakujących i naprawdę odkrywczych, oraz zdecydowana większość, hmm, delikatnie mówiąc… śmieci – opuszczonych, zdewastowanych, zniszczonych miejsc i obiektów, położonych często na odległych obrzeżach dzielnicy.

Artyści dostrzegli w tych brzydkich, depresyjnych miejscach sztukę. Zapewne nawet można im przyznać rację – coś w tych miejscach intrygującego jest. Ale czy na pewno występują w takim zagęszczeniu, jak pokazuje je wystawa? Czy takie zdewastowane, brzydkie jest całe Bródno? Czy te „dzieła sztuki” rzeczywiście „przybliżają ducha” naszej dzielnicy?

Sprawdźcie pełną listę 85 dzieł sztuki z „Weneckiego biennale na Bródnie”, czyli 10. odsłony Parku Rzeźby w Warszawie, i oceńcie sami.

1. Kratka wentylacyjna
Autor_ka: Fabryka Aparatury Rentgenowskieji Urządzeń Medycznych FARUM S.A.
Adres: Golędzinowska blisko numeru 10, po drugiej stronie ulicy, tuż przed skrzyżowaniem z Instytutową
Data powstania: po 2014
Dostępność: instalacja działa nieregularnie, najczęściej w godzinach pracy fabryki (pn.-pt. 7.30 – 15.30)

2. Dzikie Działki [ogródki działkowe]
Autor_ka: działkowcy Kolejowych Ogródków Działkowych
Adres: Golędzinowska, za skrzyżowaniem z Instytutową, aż do torów
Data powstania: ok. 1975
Dostępność: jest kilka wejść („kieszeni”), w które warto się zagłębiać wchodząc w ślepe uliczki w stronę torów

3. Kładka kolejowa nad torami
Autor_ka: PKP
Adres: między FSO – Bródno
Data powstania: ok. 1968

4. Nieczynny peron kolejowy
Autor_ka: PKP
Adres: między FSO – Bródno
Data powstania: ok. 1968

5. Warsztat samochodowy
Autor_ka: Właściciele przedsiębiorstw: warsztatu samochodowego i firmy Balza Zakłady Papiernicze
Adres: między FSO – Bródno
Data powstania: ok. 2003
Dostępność: pod kładką łączącą Bródno (od stacji PKP Warszawa Praga) z FSO

6. (Byłe) Muzeum Komunikacji
Autor_ka: Fundacja Heredis i grupa pasjonatów techniki
Adres: garaż Drezyn, ul. Pożarowa 2
Data powstania: 2014

7. Wiata rekreacyjna
Autor_ka: Mieszkańcy okolicznych domów
Adres: wzdłuż torów kolejowych, na ścieżce od stacji PKP Warszawa Praga do Oliwskiej

8. Relikty natury [czyli fragmenty drzew pozostałe na ogrodzeniach]
Autor_ka: Matka Natura
Adres: całe Bródno, np. na tyłach Domu Opiekuńczego przy Oliwskiej 5, ogrodzenie na Staniewickiej za stacją paliw

9. Ulica Oliwska
Autor_ka: Kolej Nadwiślańska
Adres: Oliwska
Data powstania: tereny zabudowywane przez kolej od końca XIX wieku (1877)

10. Aranżacje rzeźbiarskie [czyli kompozycje ze znalezionych śmieci]
Adres: wzdłuż Oliwskiej

11. Pompa wodna
Adres: Oliwska
Dostępność: naprzeciwko domu Oliwska 14, na ogrodzonym terenie

12. Gołębniki
Autor_ka: Mieszkaniec z okolicy
Adres: przedłużenie Oliwskiej, róg z Syrokomli
Data powstania: ok. 1945, aktualny opiekun prowadzi je od pięćdziesięciu lat
Dostępność: swobodny dostęp do gołębników jest utrudniony przez
ogrodzenie z napisem „teren prywatny”, wejście na własną odpowiedzialność

13. Dziura w ziemi [czyli porzucony wykop pod fundamenty bloku]
Autor_ka: Deweloper
Adres: na tyłach Domu Kultury Świt
Data powstania: ok. 2014
Dostępność: teren prywatny, wejście na własną odpowiedzialność przez uchylone ogrodzenie na tyłach parkingu przy DK Świt (prowadzi wydeptana ścieżka)

14. Ochraniacze na drzewa [zbite z desek]
Autor_ka: Deweloper
Adres: na tyłach Domu Kultury Świt
Dostępność: wejście na własną odpowiedzialność przez uchylone ogrodzenie na tyłach parkingu przy Dom Kultury Świt (prowadzi wydeptana ścieżka)

15. Wieża ciśnień
Adres: Świdnicka 11a / Oszmiańska 9
Data powstania: przełom XIX i XX wieku
Dostępność: wieża jest na terenie drukarni Poligrafus
Godziny otwarcia: pn.-pt. 9.00-17.00. Wieżę widać też zza bramy od Świdnickiej

16. Pomnik budownictwa i transportu [czyli wysypisko starych materiałów budowlanych]
Adres: między torami, niedaleko Cmentarza Cholerycznego
Data powstania: lata 60.
Dostępność: pomnik widać z pociągu SKM 3 ruszając ze stacji Warszawa Wschodnia w trzeciej minucie jazdy. Po prawej stronie jadąc od stacji Warszawa Wschodnia. Ewentualnie: dojście na własną odpowiedzialność, ścieżką przez tory za bilboardem przy ogródkach działkowych od strony Ronda Żaba

17. Warsztat recyklingu [czyli miejsce nielegalnego wypalania miedzi z kradzionych kabli]
Dostępność: miejsce trudno dostępne. Ewentualnie: dojście na własną odpowiedzialność kierując się od Lasu Kolejowego na południowy wschód przez tory

18. Las kolejowy
Dostępność: las widać z pociągu SKM 3 ruszając ze stacji Warszawa Wschodnia dokładnie po upływie trzech i pół minuty jazdy. Po lewej stronie jadąc od stacji Warszawa Wschodnia. Ewentualnie: dojście na własną odpowiedzialność przez tory lub dookoła od strony
Inżynierskiej.

19. Taras widokowy ze schodami [czyli stare kolejarskie instalacje na nasypie kolejowym]
Dostępność: taras jest po prawej stronie starego wiaduktu kolejowego. Można go zobaczyć z pociągu SKM 3 ruszając ze stacji Warszawa Wschodnia w czwartej minucie jazdy. Schody można oglądać kierując się od Bródna odnogą Staniewickiej w kierunku Ronda Żaba

20. Pomniki [nagrobne]
Autor_ka: Kamieniarstwo Andrzej Brzozowski
Adres: Staniewicka 28
Data powstania: 1979

21. Ekspozycja handlowa z cegłami [czyli stary stragan]
Autor_ka: Sprzedawcy zniczy i kwiatów
Adres: Matki Teresy z Kalkuty róg z Odrowąża
Data powstania: ok. 1993-94 – stanowiska bez budek, budki lata ok. 60

22. Abstrakcyjny zegar słoneczny [czyli dwa pręty wbite w ceglany mur]
Adres: mur Cmentarza Bródnowskiego przy Matki Teresy z Kalkuty, na wysokości skrzyżowania z Chodecką

23. Metalowa wstążka [czyli wygięty stary metalowy słupek]
Adres: Matki Teresy z Kalkuty, trawnik na wysokości bloku Balkonowa 3 i 5

24. Numerowany chodnik
Autor_ka: Urząd dzielnicy Targówek m.st. Warszawy
Adres: płyty chodnikowe przy cmentarzu od Chodeckiej, Matki Teresy z Kalkuty

25. Tunele osiedlowe [przejścia w blokach z wielkiej płyty]
Autor_ka: Projektanci osiedla – Janina Szulecka, Tadeusz Szulecki, Jerzy Stanisławski
Adres: bloki między Wysockiego a Rembielińską, np. Wysockiego 2 i 4, 22 i 24, Bolesławicka 22, 24
Data powstania: 1975

26: Kapliczka
Autor_ka: Mieszkańcy osiedla
Adres: Na rogu ul. Nadwiślańskiej i Bolesławickiej
Data powstania: 2010

27. Ławka
Autor_ka: Michał Mioduszewski
Adres: ogródek na tyłach bloku Nadwiślańska 6
Data powstania: 2016
Dostępność: możliwe, że bramka będzie zamknięta, wtedy można przeskoczyć albo popatrzeć z daleka

28. Drzewo-bramkarz (herb Bródna) [patrz: zdjęcie na górze]
Adres: podwórko pomiędzy Siedzibną 22 a Wysockiego 2

29. Trzepak
Autor_ka: Robotnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa Praga
Adres: całe Bródno
Data powstania: lata 70.

30. Czołg (legenda miejska) [o górkach kryjących hydrofornie]
Autor_ka: Robotnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa Praga
Adres: całe osiedle, np. między blokami w okolicach Poborzańskiej
Data powstania: lata 70.

31.: Górka z widokiem
Autor_ka: Pracownicy Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej Praga
Adres: między Bolesławicką a Ogińskiego
Data powstania: lata 70.

32. Tajemniczy ogród
Autor_ka: Rodzina Sosnowskich
Adres: Bolesławicka 36
Data powstania: 1927

33. „Pekin”
Autor_ka: Projektanci osiedla – Janina Szulecka, Tadeusz Szulecki, Jerzy Stanisławski
Adres: Rembielińska, numery 15, 17, 19, Bazyliańska 18
Data powstania: 1973

34. Drabinka [pozostałość po starym placu zabaw]
Autor_ka: Administracja
Adres: podwórko przy bloku Rembielińska 21a
Data powstania: lata 80. / 90.

35. Piaskownica [pozostałość po starym placu zabaw]
Autor_ka: Dozorcy budynków we współpracy z Administracją
Adres: całe Bródno (kolorowe w kwartale między Bazyliańską a trasą Toruńską, w innych miejscach wykorzystywane są jako klomby na rabaty)
Data powstania: lata 70.

36. Boisko do koszykówki
Autor_ka: Mieszkańcy i użytkownicy budynku przy Słubickiej 2a
Adres: pomiędzy Słubicką 2a i Słubicką 4

37. Ogródki przyblokowe
Autor_ka: Mieszkańcy z parteru bloków
Adres: Toruńska 54, 56, 58

38. Parcela [nieużywany teren ogrodzony niskim płotkiem]
Autor_ka: Administracja osiedla
Adres: w okolicy budynku Toruńska 58
Data powstania: ok. 2010

39. Kocie łby
Adres: między Skrajną a Trasą Toruńską, niedaleko bloków przy Toruńskiej 54, 56, 58, 60

40. Ruiny domu
Adres: Toruńska 62
Data powstania: przedwojenna, dokładna data nieznana
Dostępność: liczne dziury w ogrodzeniu, wejście na własną odpowiedzialność

41. Skansen [czyli pozostałości po ozdobach podwórka]
Autor_ka: Mieszkaniec bloku przy Hieronima 9 z trzeciego piętra
Adres: między Skrajną a Trasą Toruńską

42. Kładka „odkurzacz” [nad Trasą Trouńską]
Autor_ka: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
Adres: Rembielińska – Annopol
Data powstania: 1994

43. Nie-Bródno
Adres: zapuszczony obszar pomiędzy ulicami: Marywilską, Inowłodzką a Trasą Toruńską

44. Ogród rzeczy [barwny budynek na ogródkach działkowych]
Autor_ka: Działkowiec
Adres: ROD Pelcowizna, róg Toruńskiej i Marywilskiej, na tyłach tych ulic, naprzeciwko Zespołu Szkół Ogólnokształcących STO „Toruńska” (Toruńska 23)
Data powstania: po 2014

45. Model rzeki [czyli krzywo wylane stare asfaltowe ścieżki]
Autor_ka: Kolaboracja spółdzielni mieszkaniowej z Matką Naturą
Adres: Toruńska, pomiędzy budynkami nr 78 i 80, oraz 82 i 84

46. Betonowa tablica ogłoszeniowa
Autor_ka: Robotnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa
Adres: na całym osiedlu, np. w okolicach bloku Suwalska 9
Data powstania: lata 70.

47. Parkingi społeczne
Autor_ka: Mieszkańcy osiedla
Adres: całe osiedle, np. Toruńska 86, Łojewska 8
Data powstania: przełom XX i XXI wieku

48. Zjeżdżalnia
Autor_ka: Ośrodek Sportu i Rekreacji m.st. Warszawy w dzielnicy Targówek
Adres: Łabiszyńska 20, Pływalnia Polonez
Data powstania: 2003

49: Palmiarnia
Autor_ka: Ośrodek Sportu i Rekreacji m.st. Warszawy w dzielnicy Targówek
Adres: Łabiszyńska 20, główny budynek OSiR-u, Pływalnia Polonez, 1. piętro
Data powstania: 2003

50. Jezus z OSiR-u [czyli graffiti na betonowym murze]
Autor_ka: Bruno Althamer
Adres: mur Osiru na wysokości bloku przy Turmonckiej 15
Data powstania: 2004

51. Instalacja dźwiękowa [odstraszająca ptaki]
Autor_ka: Centrum Motoryzacyjne Toruńska
Adres: Krasnobrodzka 5

52. Centrum Motoryzacji
Autor_ka: Centrum Motoryzacyjne Toruńska
Adres: Krasnobrodzka 5
Data powstania: ok.1998

53. Widok z okna [na 11. piętrze]
Autor_ka: Biuro Podróży Reklamy
Adres: Turmoncka 22/1101
Data powstania: biuro w tym miejscu jest od ok. 2012
Dostępność: Uwaga! BPR można odwiedzać tylko w dni robocze w godzinach 15.30-16.30

54. Abram i Buruś
Autor_ka: Paweł Althamer
Adres: Krasnobrodzka 13
Data powstania: 2008

55. Rysunek urbanistyczny [czyli układ ścieżek, trawników i bloków]
Autor_ka: Projektanci osiedla (Janina Szulecka, Tadeusz Szulecki, Jerzy Stanisławski) i Spółdzielnia Mieszkaniowa
Adres: Pomiędzy Krasnobrodzką 4 a 6
Data powstania: lata 70

56.: 20 000. mieszkanie
Autor_ka: Projektanci osiedla – Janina Szulecka, Tadeusz Szulecki, Jerzy Stanisławski
Adres: Krasnobrodzka 2
Data powstania: lipiec 1974

57. Pelcowizna [sklepy]
Autor_ka: „Pelcowizna” Wiesław Giler Spółka Jawna
Adres: przy Bazyliańskiej 1, Łojewskiej 11, Kondratowicza 27
Data powstania: w 1992 roku rozpoczął działalność Dom Handlowy przy ulicy Bazyliańskiej 1
Dostępność: w godzinach pracy sklepów

58. Wystawa modelarstwa lotniczego
Autor_ka: Uczestnicy warsztatów w Klubie Lira
Adres: Chodecka 13
Data powstania: ok. 2015
Dostępność: w godzinach pracy urzędu: poniedziałek: 12.00-17.00, wtorek 8.00-12.30, środa 8.00-12.00, czwartek 12.00-17.00, piątek 12:00-17.00

59. Spiralna klatka schodowa
Autor_ka: Projektanci osiedla – Janina Szulecka, Tadeusz Szulecki, Jerzy Stanisławski
Adres: Łojewska 1, 5, 9
Data powstania: 1970
Dostępność: O otworzenie drzwi do bloku możemy poprosić przez domofon

60. Pawilon usługowo-handlowy [w którym mieści się klub Lira]
Autor_ka: Projektanci osiedla – Janina Szulecka, Tadeusz Szulecki, Jerzy Stanisławski
Adres: Łojewska 3
Data powstania: 1973

61: Sala balowa w klubie Lira
Autor_ka: Pracownicy i użytkownicy SDK Lira
Adres: Łojewska 3
Data powstania: 1973
Dostępność: w godzinach otwarcia SDK Lira pn.-pt. 12:00-20:00

62. Deptak spacerowy [ul. Rohatyńska]
Autor_ka: Projektanci osiedla – Janina Szulecka, Tadeusz Szulecki, Jerzy Stanisławski
Adres: zaczyna się od Kondratowicza – prostopadle do przystanku, przy pawilonach, ma formę chodnika. Przecina go Łojewska z Klubem Lira, deptak biegnie wzdłuż klubu i biegnie aż do Turmockiej.
Data powstania: 1969

63. Witryna z piłkami
Autor_ka: Osoby korzystające z Flex Gym
Adres: Kondratowicza 27
Data powstania: codziennie inny układ

64. Kiosk
Autor_ka: Właścicielka kolekcji i kiosku
Adres: Kondratowicza 27a/b
Data powstania: w tym miejscu około 7 lat, cała kolekcja od ok. 30 lat
Dostępność: kiosk jest otwarty w godzinach: pn.-pt. 9.00-16.00, sb. 8.00-14.00

65. Hula-hoop [w konarach wysokiego drzewa]
Adres: między blokami, na tyłach pawilonów przy Kondratowicza, okolice Suwalskiej 24

66. Centrum Lokalne Kondratowicza
Autor_ka: Projektanci osiedla – Janina Szulecka, Tadeusz Szulecki, Jerzy Stanisławski, właściciele sklepów, Spółdzielnia Mieszkaniowa
Adres: Kondratowicza 23-27
Data powstania: 1973

67. Fantomowy pomnik [czyli wspomnienie po rzeźbie Ufoludka]
Autor_ka: Spółdzielnia Mieszkaniowa Bródno
Adres: Kondratowicza 23 i Kondratowicza 33

68. Las-filtr w Parku Bródnowskim
Autor_ka: Park według projektu Stefanii Traczyńskiej
Adres: Kondratowicza, od skrzyżowania z Chodecką do skrzyżowania z Łojewską
Data powstania: 1976

69. Azyl dla choinek
Autor_ka: Mieszkańcy okolicznych bloków
Adres: przy parkingu przy bloku Kondratowicza 4
Data powstania: ok. 2010

70. Sezonowe targowisko
Autor_ka: Handlarze, przedsiębiorcy
Adres: Kondratowicza 4
Data powstania: lata 90

71. Zielony dach
Autor_ka: Wspólnota mieszkaniowa Poborzańska
Adres: Poborzańska 8
Data powstania: 2008
Dostępność: Zadzwonić pod dowolny numer mieszkania i poprosić o dostęp. Gdy to się nie powiedzie, poprosić ochroniarza, który zatelefonuje do administracji, by uzyskać zgodę na wejście. Potrzebny nr dowodu osobistego.

72. Pasaż dla pieszych
Autor_ka: Projektanci osiedla – Janina Szulecka, Tadeusz Szulecki, Jerzy Stanisławski
Adres: Rembielińska – św. Wincentego
Data powstania: ok. 1973

73. S.O.S. [wielki napis na podwórku między blokami]
Autor_ka: Mariusz Libel
Adres: między blokami Rembielińska 8a a Balkonowa 1
Data powstania: 2011

74. Sklep u Pawlaka
Autor_ka: Pierwszy właściciel sklepu
Adres: Rembielińska 6b
Data powstania: 1982

75. Plac osiedlowy [zapuszczone podwórko]
Autor_ka: Administracja Osiedla
Adres: w „trójkącie” bloków Żuromińska 3, 7, 11 na asfaltowym placyku

76. Kompleks parkowo-ogrodowy [drzewa między blokami]
Autor_ka: Projektanci osiedla i Spółdzielnia Mieszkaniowa
Adres: bloki między Bolivara, Wysockiego a Żuromińską
Data powstania: 1971

77. Zaplecze Szpitala Bródnowskiego
Autor_ka: Szpital Bródnowski
Adres: Kondratowicza 8.
Data powstania: 1981
Dostępność: na teren szpitalnego parku można wejść przez szpital kierując się do „depozytu”.

78. PGR
Autor_ka: Państwo polskie
Adres: św. Wincentego 92
Data powstania: 1952

79. Kanał Bródnowski
Data powstania: II połowa XIX wieku

80. Pole elektryczne [czyli wielka stacja transformatorowa]
Autor_ka: RWE Stoen / innogy
Adres: Kowalskiego 9

81. Kadr z Głodnej Wsi
Adres: Ostródzka

82. Ścieżka przyrodnicza
Adres: zaplecze Rodzinnych Ogródków Działkowych „Malborska”
Data powstania: 1977
Dostępność: łatwo dostać się przez zaplecze centrum handlowego Marki M1 albo znajdując odpowiednią ścieżkę od Polany przez skraj Lasu Bródnowskiego

83. Carska łąka [czyli wielka polana na skraju Lasu Bródnowskigo przy granicy Warszawy]
Autor_ka: granica Lasu Bródnowskiego od strony Radzymińskiej
Dostępność: prowadzą wydeptane ścieżki od strony Kanału Zaciszańskiego oraz od przystanku Bystra 01

84. Zdekonstruowany dom [czyli resztki ruin]
Adres: granica Lasu Bródnowskiego od strony Radzymińskiej
Dostępność: Prowadzą wydeptane ścieżki od strony Kanału Zaciszańskiego oraz od przystanku Bystra 01

85. Gniazdo [czyli wysypisko śmieci]
Adres: Las Bródnowski
Data powstania: ok. 2013

zdjęcie: Drzewo-bramkarz /materiały prasowe/MSN