Powstanie Warszawskie 1944 roku wybuchło po obu stronach Wisły. Po lewej stronie trwało 63 dni i zakończyło się zagładą naszego miasta. Po prawej walki trwały znacznie krócej.
Wiele osób ciągle nie wie, że 1 sierpnia 1944 roku powstanie w Warszawie wybuchło także po prawej stronie Wisły – na Pradze i Targówku. Nasza dzielnica była częścią Obwodu VI Praga Armii Krajowej.
Skazane z góry na porażkę walki trwały u nas tylko kilka dni. Głównie dlatego, że Praga, Targówek i Bródno, otoczone torami kolejowymi i będące praktycznie na pierwszej linii frontu (radziecka Armia Czerwona była już na przedmieściach prawobrzeżnej Warszawy), zostały już pod koniec lipca 1944 r. bardzo silnie obsadzone przez niemieckie wojska.
Powstańcze miejsca na Bródnie, Targówku i Zaciszu
Zamieszczaliśmy już na targowek.info spis powstańczych miejsc w naszej dzielnicy, ale przecież co roku mamy nowych mieszkańców. Przypominamy więc najważniejsze miejsca pamięci związane z wydarzeniami z sierpnia 1944 roku.
„Reduta Bródnowska”
Róg ul. Wysockiego i Bartniczej. To w tej okolicy 1 sierpnia 1944 roku Powstańcy stoczyli najcięższe walki w dzielnicy. Można o nich przeczytać w wydanej kilka lat temu publikacji „Na Targówku kamienie mówią”:
Na godzinę „W” udało się zmobilizować około 580 żołnierzy. W pierwszych potyczkach Powstańcy zdobyli pewną ilość broni. Ważnym osiągnięciem było zajęcie Szkoły Powszechnej przy ul. Białołęckiej 36 i wybudowanie ulicznej barykady, hamującej przejazd jednostek wroga. Po zaciętych walkach opanowano parowozownię przy ul. Kiejstuta oraz budynki stacji kolejowej Warszawa – Praga, jednak nie udało się ich utrzymać. (…)
Pluton poniósł ciężkie straty. Nie powiódł się również atak na bunkry broniące wejścia do koszar na Golędzinowie. Wycofujący się Powstańcy dostali się w ogień niemieckiego pociągu pancernego. Wobec druzgocącej przewagi nieprzyjaciela i dużych strat, które wyniosły około 20%, 2 sierpnia oddziały I Rejonu wycofały się w kierunku Śliwic, Pelcowizny, Cmentarza Bródnowskiego i Targówka. Tam, zgodnie z rozkazem dowódcy przeszły do konspiracji, pozostając w pogotowiu bojowym.
ul. Piotra Wysockiego róg Bartniczej, Zespół Szkół nr 41
Tablica na ścianie budynku szkoły upamiętniająca akcje powstańcze żołnierzy 632. i 641. Zgrupowania Obwodu AK Praga. Tablicę odsłonięto w 50. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.
ul. Piotra Wysockiego przy Trasie Toruńskiej
Monolit z piaskowca przy wiadukcie upamiętniający miejsce rozstrzelania dziewięciu Polaków.
ul. św. Wincentego 44
Płyta pamiątkowa na ścianie budynku w miejscu rozstrzelania przez Niemców siedemnastu Polaków.
Rondo Żaba
Kamień-pomnik upamiętniający podporucznika Jana Wójcika ps. „Znicz” został odsłonięty 2 października 2014 r., w rocznicę zakończenia Powstania Warszawskiego.
1 sierpnia 1944 r., ppor. Jan Wójcik, dowódca plutonu w zgrupowaniu „Rokity” AK, dowodził atakiem na niemieckie koszary przy ul. 11 Listopada na Pradze. Krótkie natarcie, które rozpoczęło się właśnie w okolicach dzisiejszego ronda Żaba, zakończyło się masakrą kiepsko uzbrojonych i słabo wyszkolonych powstańców. Zginął m.in. sam „Znicz”, przeszyty serią z karabinu maszynowego.
ul. św. Wincentego róg Oszmiańskiej
Symboliczna mogiła Powstańców rozstrzelanych w 1 sierpnia 1944 roku.
ul. Tykocińska 27/35, kościół p.w. Chrystusa Króla
Tablica pamiątkowa wewnątrz kościoła poświęcona żołnierzom Armii Krajowej II Rejonu Targówek Obwodu VI AK Praga.
ul. Tykocińska 32/34, budynek Przychodni Zdrowia
W czasie Powstania Warszawskiego mieścił się punkt sanitarny II Rejonu Obwodu VI AK Praga.
ul. Spytka z Melsztyna przy Kraśnickiej
Tablica upamiętniająca 10 mieszkańców Targówka Fabrycznego zamordowanych tu przez Niemców 1 sierpnia.
ul . Księcia Ziemowita 42
Tablica pamiątkowa w miejscu rozstrzelania 1 sierpnia 1944 roku trzydziestu jeden Powstańców.
ul. Odrowąża przy Cmentarzu Żydowskim
Monolit z piaskowca upamiętniający miejsce rozstrzelania w okresie 23-27 sierpnia 1944 roku czterdziestu Polaków.
Dom przy ul. Pospolitej
Tablica upamiętniająca konspiracyjne nauczanie w prywatnym domu na Zaciszu.
zdjęcie na górze: Nie są znane żadne zdjęcia z Powstania Warszawskiego na Targówku. Powyższe zdjęcie żołnierzy Obwodu VI AK zrobiono niedaleko nas, na ul. Białostockiej na Pradze
Zobacz też: Godzina W. Tak Targówek uczcił rocznicę Powstania
Zapraszamy jutro na godzinę W na róg Bartniczej i Wysockiego.
Dziadek pewnego polityka z wybrzeża nosił partyzantom jedzenie. A oni do niego mówili – Dankę, sehr Gut…
Cześć i Chwała Bohaterom??
Dla mnie ta rocznica jest początkiem masakry mojego miasta i jego zwykłych mieszkańców takich jak my. Ciekawe czy o tym pamiętają odpalający w centrum Warszawy race i silniki motocykli oraz wznoszący okrzyki w czasie MINUTY CISZY patrioci.
Do historii politycznej chyba jednak trzeba podejść na chłodno, krytycznie, niezależnie od tego czego uczono w szkołach. Powstanie Warszawskie i w ogóle II wojna są jej elementem. Wydaje się, że historię polityczną, bo tylko takiej w szkołach uczą, można podzielić przynajmniej na trzy epoki: Pierwsza, kiedy plemiona żyły w harmonii, zgodnie z naturą. Arbitrem w rozwiązywaniu lokalnych sporów była starszyzna, zebranie na głównym placu i demokratyczne głosowanie. Na naszych ziemiach, przed X w.n.e. żyło nawet 50 plemion. Wojen między nimi nie było. Druga epoka wyłoniła możnowładców, królów. Niektóre plemiona zaczynały podbijać pozostałe. W ten sposób zaczęło krystalizować się państwo. Pospolici… Czytaj więcej »
Anonim, nie tłumacz słoikom. Moja babcia przeżyła powstanie sama z dwojgiem dzieci. Wielu członków mojej rodziny spędziło po kilka tygodni w piwnicy. Kto nigdy nie widział ich oczu ten nie zrozumie albo rozumie płytko
@Z Zacisza to nowy @Zac
Do Anonim.A czy ty widziałeś te oczy ludzi palonych żywcem na polskich wsiach ?????