O Targówku

Targówek to dzielnica Warszawy położona na prawym brzegu Wisły. Zajmuje teren o powierzchni 24,3 km2, czyli około 5 procent powierzchni miasta. Około 30 procent obszaru zajmują tereny zielone, m.in. Lasek Bródnowski, Park Bródnowski i Park Wiecha oraz liczne ogródki działkowe. Wg danych GUS dzielnica liczy 123 tys. mieszkańców.

Targówek i Bródno, choć oddalone od historycznego centrum Warszawy, na trwale zapisały się na kartach historii stolicy.

Gród na Bródnie powstał dobrych kilka wieków przed tym, jak zaczęto wznosić pierwsze domostwa po drugiej stronie Wisły. To z Puszczą Bródzieńską związana jest jedna z najbardziej znanych warszawskich legend – o Warsie i Sawie. Osada Targowo Wielkie po raz pierwszy została wymieniona w dokumentach już w roku 1113 i do momentu narodzin Warszawy była ważnym ośrodkiem wymiany towarowej.

Długa historia Targówka

Targówek na planie z 1924 r.

Targówek, Bródno i okolice długo miały podmiejski charakter. Jednak w 1877 roku uruchomiono Kolej Nadwiślańską oraz związany z nią wielki węzeł kolejowy. Od tej pory nic nie było już takie jak dawniej. Małą część Targówka przyłączono do Warszawy w roku 1889, resztę – jak również część Bródna i Utratę – w roku 1916. Cała dzisiejsza dzielnica znalazła się w granicach Warszawy w 1951 roku, gdy do stolicy przyłączono także Bródno Stare, Zacisze i Elsnerów.

Z przyczyn wojskowych w roku 1873 na Bródnie i Targówku (dziś Mieszkaniowym) wprowadzono zakaz wznoszenia budowli murowanych. Z tego powodu przez kilkadziesiąt lat, aż do I wojny światowej, stawiano tu tylko domy drewniane. Jednak już z początkiem XX wieku miejscem, na którym duże warszawskie firmy poczęły wznosić swoje fabryki, zakłady i warsztaty stał się Targówek Fabryczny. Działało tu m.in. przedsiębiorstwo Kijewskiego i Scholtze, które przeniosło się tu z Powiśla – była to największa w Warszawie firma branży chemicznej, miała nawet własną hutę szkła i bocznicę kolejową.

Targówek współczesny

Dzisiejszy Targówek i Bródno to w dużej mierze wielkie osiedla mieszkaniowe wybudowane w latach 60. i 70 XX wieku. Obok nich zachowało się jednak wiele obiektów historycznych. Relikt grodziska z IX wieku; cmentarze (rzymsko-katolicki i żydowski); forty wchodzące w XIX wieku w skład Twierdzy Warszawa: Antoninów, Lewinów, Lewiepol, zwany również Lewicpolem. Inne wartościowe budowle to m.in.: kościół Zmartwychwstania Pańskiego przy ul. Księcia Ziemowita, budynek przychodni zdrowia i willa architekta Pietrusińskiego przy ul. Tykocińskiej, brukowany fragment ulicy Wysockiego z pomnikiem Cudu nad Wisłą oraz budowle kolejowe: nastawnia niedaleko ronda Żaba, czy budynek kolejki wąskotorowej przy ul. Radzymińskiej.

Myśląc o Targówku, trudno nie wspomnieć o felietonach Stefana Wiecheckiego-Wiecha, w których zaczytywała się powojenna Warszawa. To warszawską gwarą rodem właśnie z Targówka opowiadali o swoich losach jego mieszkańcy: Teofil Piecyk oraz szwagier Piekutoszczak. Na terenie dzielnicy zachowało się również kilka drewnianych przedwojennych domów, m.in. przy ul. Biruty, w którym filmowy profesor Dąb-Rozwadowski prowadził tajne komplety w komediowym serialu Stanisława Barei „Alternatywy 4”.

Aktualna mapa Targówka: